حشره ساس جز حشرات و انگلهای خونخوار و گزنده به شمار میآید که اکثر شبها از خون گرم انسان تغذیه میکند البته اگر تعداد آنها افزایش یابد و در شب تمام آنها نتوانند تغذیه کنند ساس در طول روز هم برای تغذیه به انسان حمله میکنند. به دلیل شکل ظاهری صاف و تخت بودن به حشره این امکان را میدهد تا به راحتی خود را در درزها و شکاف الیاف مانند لباس، وسایل اتاق خواب مانند بالش، تشک خوشخواب، تختخواب، پتو، ملحفه و سایر وسایل منزل مانند مبلمان، پردهها، فرش، زیر قرنیزها و … پنهان کنند و در زمان شب که در خواب عمیق هستیم از طریق جذب دی اکسید کربن و گرمایی که از بدن میزبان دفع شده او را شناسایی کرده و از خون گرم میزبان به عنوان تنها منبع غذایی تغذیه کند.
ساس
از نشانههای تشخیص وجود ساس در منزل بعد از گذشت مدت زمانی از ورود ساس میتوان به جای گزش و نیش ساس تختخوابی روی پوست افراد اشاره کرد و در صورت افزایش میزان آلودگی ساس مشاهده فضلههای ساس است که به شکل لکههای خون و لکههای سیاه رنگ شبیه به جوهر روان نویس که بر روی تشک و ملحفه اثر خود را به جا میگذارند که این شواهد نشان دهنده رشد و تکثیر کلونی ساسها در داخل وسایل الیافی میباشد. ساس تختخوابی میتواند در مدت زمان کوتاهی زاد و ولد کرده و افزایش یابند. حشره ساس بالغ رنگ قهوهای مایل به قرمز، شکل صاف و بیضی، همچنین وجود موهای میکروسکوپی است که تمام طول بدن را پوشانده است. طول بدن ساس 4 الی 5 میلیمتر و عرض آن 5/1 الی 3 میلیمتر میباشد.
تخم این حشرات بسیار شفاف است. رنگ این حشرات از رنگ روشن شروع شده و پس تغذیه از خون میزبان و بالغ شدن به رنگ قهوهای یا تیره تغییر رنگ پیدا میکند. سیکل و چرخه زندگی ساس تختخوابی عموماً شامل شش مرحله (5 مرحله نابالغ و یک مرحله بلوغ) میباشد. ساس در هر مرحله از زندگی پوست اندازی میکند و در هر مرحله، پوستهای که مانند صدف روشنی میباشد را دور میاندازند. آنها شش بار این عمل را انجام داده تا به بلوغ کامل برسند. ساسها از طریق ترشح مادهای به نام فرمون و کایرومون در محل زیستگاه خود با هم ارتباط برقرار کرده و خود را برای تکثیر یا حمله آماده میکنند. طول عمر ساسها متفاوت بوده و به میزان تغذیه وابسته است. این حشرات در طیفهای متفاوت دما و وضعیتهای مختلف جوی قادر به زندگی میباشند به گونهای که ساس بالغ در دمای 16 درجه سانتیگراد به خواب نیمه زمستانی فرو رفته و در نتیجه میتوانند مدت زمان بیشتری زندگی کنند. در دمای 10- درجه سانتیگراد به مدت 5 روز زندگی میکنند ولی در دمای 32- درجه سانتیگراد بعد از 15 دقیقه میمیرند. این حشرات در رطوبت کم هم میتوانند زندگی کنند و در دمای 40-35 درجه سانتیگراد 3/1 وزن بدن خود را از دست میدهند.
گزش ساس در انسان منجر به افزایش سطح آلرژی در انسان میشود و در برخی این گزش شبیه التهاب کوچک قرمز رنگ در برخی تاولهای برجسته پوستی ایجاد میشود. افرادی که به گزش ساس آلرژی شدید نشان میدهند معمولا بعد از گزش ساس احساس خستگی و تب میکنند. از شایعترین عوارض پوستی گزش ساس میتوان به ماکولوپاپولر و لوپوس اریتماتوی دیسکوئید اشاره کرد این ضایعات پوستی حدود 5/5 میلیمتر است اما ممکن است به قطر 2 سانتیمتر هم برسد و از طرفی امکان وجود یک سوراخ مرکزی در ضایعه وجود دارد. نیش ساس معمولاً پس از 3 الی 7 روزه خوب میشود اما در برخی افراد که شدت آلرژی زیادی دارند تا چند هفته نیز به طول میانجامد. ساس هر 5 الی 10 روز از خون انسان تغذیه میکند با این حال ساس در شرایط خاص میتواند یکسال بدون غذا بماند (در هوای سرد به مدت یکسال و در درجه حرارت بالای 30 درجه حدود 5 ماه زنده میماند.).
ساس ماده بالغ به طور میانگین روزی 3-2 عدد تخم میگذارد، که در طول زندگی هر ساس ماده جمعاً 500-200 عدد تخم میگذارد. تخمهای ساس به اندازه 1 میلیمتر، سفید رنگ و بیضی شکل هستند که در نزدیکی پناهگاه خودشان مانند تخت، پردهها مبلها و … تخمها را مخفی میکنند. زمان تفرخ تخمها معمولاً 10-9 روز میباشد البته این زمان تا حد زیادی به درجه حرارت و شرایط محیطی بستگی دارد. ساس تختخوابی زمانی که جفتگیری میکند تا مدتهای طولانی نیازی به جفتگیری مجدد ندارد با ورود حتی یک ساس ماده به منزل هم تخمهای ساس ماده حدود 7 بار بدون نیاز به ساس نر بارور میشود، چرا که مادهها اسپرم ساس نر را در بدن خود به صورت ذخیره موجود دارد.